بررسی جایگاه عدالت در باورها و اندیشه های امام علی (ع )[Persian Thesis]

الهه افشار

عدالت از مفاهیمی است که بشر هم در حیات طبیعی خود به درک و فهم آن نیاز داشته و ضرورت آن را در زندگی خود احساس کرده و هم برای آن ارزش ذاتی قایل است و وجود آن را در میان قوای نفس و ضمیر آگاه خود و در میان روابط اجتماعی جهت بهزیستی ضروری می داند .قلم فرسایی در باب اهمیت و ضرورت عدالت از آن جهت با اهمیت است که هنوز هیچ حکومتی نه در طول تاریخ و نه در عرض جغرافیایی نیامده است که تحقق بی چون و چرای عدالت را یک برنامه و هدف بنیادین خود اعلام نکرده باشد .عدالت اجتماعی بقدری با اهمیت بوده و به سرنوشت ملتها و دولتها گره خورده که هیچ ملت و مکتب و اندیشمندی آنرا نادیده نگرفته است و حتی حکومتهای جدید هم سعی بر آن داشتند که به صورت ریاکارانه ای خود و نظام سلطه شان را متصف به عدالت دانسته و آنرا بعنوان هدف خود مطرح نمایند .عدالت در اندیشه های حضرت علی ) ع (بحثی بسیار گسترده و عمیق است که تحقیق و تفکر متنابهی را می طلبد، شخصیتی که نامش قرین عدالت است در حافظه تاریخی بشر به عنوان یک اندیشمند و سیاستمدار خدامحور و عدالت پرور مطرح است .وی که تجسم واقعی عدل و انصاف است و اندیشه ها و نظراتش میزان واقعی فکر و عمل انسانهاست ؛ در این مسÊله مهم و حیاتی می تواند شاخص ترین الگوی عدالت و رابطه عدالت محور دولت و ملت باشد .بر همین اساس با توجه به اهمیت کارکردی عدالت در جامعه و نظر به اهمیت دیدگاه حضرت علی ) ع (در ارتباط با عدالت ، هدف تحقیق یعنی بررسی دیدگاه های آن حضرت در ارتباط با عدالت بسیار بااهمیت و ضروری به نظر می رسد .این پژوهش با استفاده از روش کیفی انجام شده است و به منظور جمع آوری داده از تکنیک تحلیل محتوای کیفی استفاده شده است .جامعه آماری تحقیق شامل دو بخش است :بخش اول دیدگاه نظریه پردازان متقدم و متÊخر در مورد عدالت است و بخش دوم نیز دیدگاه های حضرت علی ) ع (در مورد عدالت می باشد .واحد تحلیل نیز خطبه ها، اوامر، نامه ها، حکمهای آن حضرت است .به منظور گویه بندی و مقوله بندی محتوای نهج البلاغه از نظرات متخصصین و کارشناسان اهل فن استفاده شده است